खोजे गए परिणाम

सहेजे गए शब्द

"हेच" शब्द से संबंधित परिणाम

हाजत

आवश्यकता, ज़रूरत

हाजत-रवा

इच्छा और कामना पूरी करनेवाला

हाजत बड़ना

ज़रूत पेश आना

हाजत-गाह

वह स्थान जहाँ से कामनापूति की इच्छा हो ।

हाजत-रवाई

इच्छा और कामना पूरी करना

हाजत-तलब

رک : حاجت مند .

हाजत-मंदी

इच्छा, चाह, तलब निर्धनता, मोहताजी।।

हाजत-ख़्वाह

मांगने वाला, जरूरतमंद, अभावग्रस्त, फ़क़ीर, कामनापूति चाहने वाला

हाजत-बरार

ज़रूरत पूरी करने वाला

हाजत होना

पैखाना लगना, हगासा होना, रफ़अ़ हाजत की ज़रूरत पड़ना

हाजत माँगना

इच्छुक, अभिलाषी, मुराद माँगना

हाजत मिलना

ज़रूरत पूरी होना, मुराद पूरी होना

हाजत-बरारी

इच्छा पूरी करना, कामना पूरी करना।

हाजत कहना

इच्छा प्रकट करना, ज़रूत बतलाना

हाजत-रवा-ए-'आलम

one who fulfils the needs of the world

हाजत रखना

توقع کرنا ، اُمیدوار ہونا ، تعلق رکھنا .

हाजत-बर-आरी

आवश्यकता या इच्छा पूरी करने की प्रक्रिया, इच्छा पूरी करने की प्रक्रिया

हाजत फिरना

पेशाब पाख़ाना करना

हाजत रवा करना

इच्छा पूरी करना, ख़्वाहिश पूरी करना, ज़रूरत पूरी करना

हाजत रफ़ा' करना

ज़रूरत पूरी करना, किसी का कोई काम निकालना

हाजत-ए-तजवीज़

खोज की आवश्यकता, खोज की ज़रूरत

हाजत में रखना

कैदी को हवालात में रखना

हाजत-ए-तफ़्तीश

खोज की आवश्यकता

हाजत ले जाना

किसी के पास जा कर अपनी ज़रूरत या एहतियाज बयान करना

हाजत बर आना

कामना पूरी होना, उद्देश्य प्राप्त हो जाना, इच्छा पूरी हो जाना

हाजत-ए-ज़रूरी

قضائے حاجت ؛ پیشاب پاخانہ .

हाजत-ए-ज़रूरिय्या

قضائے حاجت ؛ پیشاب پاخانہ .

हाजत तलब करना

خواہش مند ہونا ، غرض ظاہر کرنا ؛ مراد مان٘گنا.

हाजत बर लाना

इच्छा पूरी करना; आवश्यकता पूरी करना

हाजती

लाक्षणिक रूप में, दरिद्र और दीन-हीन, हाजतमंद, ज़रूरतमंद, इच्छुक, अभिलाषी

हाजत महसूस होना

feel the call of nature

हाजत पूरी करना

رک : حاجت بَر لانا .

हाजत पूरी होना

रुक : हाजत बराना

हाजतमंद

इच्छुक, अभिलाषी, ख़्वाहिशमंद, निर्धन, मोहताज, ज़रूरतमंद, ग़रीब, दरिद्र, हाजत या इच्छा रखने वाला

हाजत-ए-मश्शाता नीस्त रू-ए-दिल आराम रा

beauty needs no ornaments

हाजात

आवश्यकता, आशा, निवेदन, आरज़ू, शौच लगना, इच्छा, भिलाषा, ख्वाहिश, मनोकामना, मनोवांछा, हिरासत, हवालात

हुज्जत

दलील, निश्चित सबूत जिसके बाद संदेह की गुंजाइश न रहे, सबूत, प्रमाण

हज़त

حضرت (رک) کی بگڑی ہوئی شکل (زیاد تر بے تکلفی میں)

होजत

(رک: حجت جو درست املا ہے) دلیل، برہان؛ جھگڑا نیز تو مَیں مَیں.

हुज़्ज़त

गोश्त का लंबा टुकड़ा

हज़्ज़त

विलास।।

क़ज़ा-ए-हाजत

शौचकर्म, पाखाना, आकस्मिक आवश्यकता

'इंद-अल-हाजत

ज़रूरत के वक़्त, ज़रूरत पड़ने पर

रफ़ा'-ए-हाजत

मल-त्याग या पेशाब करने का कार्य

नमाज़-ए-हाजत

जब किसी व्यक्ति को किसी कठिनाई का सामना करना पड़े या ख़ुदावंद ताला या उसकी सृष्टि से कुछ चाहिये हो तो उसकी पूर्णता के लिए पढ़ी जाने वाली नमाज़, सलात-उल-हाजत

हज्जत-उल-विदा'

पैग़ंबर मोहम्मद का अंतिम हज जो आप ने 10 हिज्री में किया था

हुज्जत पकड़ना

प्रमाण प्राप्त करना, प्रमाण पत्र पर विश्वास करना, तर्क को अपनाना

ग़ुस्ल की हाजत होना

नापाक हो जाना, नहाने की हाजत होना, एहतिलाम हो जाना

दो रोटियों का हाजत मंद

अत्यधिक भूखा, निर्धन, कंगाल व्यक्ति, दरिद्र

हुज्जत-ए-ला-ताइल

useless objection, cavillation

हुज्जत-बाज़

جسے زبانی بحث اور جھگڑے کی عادت ہو ، جھگڑالو ، لڑاکو.

हज्जत-उल-बलाग़

पैग़ंबर मोहम्मद का अंतिम हज जिसमें धर्म-प्रचार का कार्य पूर्णतः को पहुँचा

नहाने की हाजत होना

۔(कनाएৃ) एहतिलाम या जमा की वजह से ग़ुसल की ज़रूरत होना।

हुज्जत-ए-क़ाते'

युक्ति युक्त दलील, अटल प्रमाण

हुज्जत-उल-हक़

(सूफ़ीवाद) सम्पूर्ण इंसान यानी साहबे मक़ाम मोहम्मदी को कहते हैं

हुज्जत-बाज़ी

झगड़ा, तकरार, बहसा बहसी

हुज्जत लाना

तर्क देना, प्रमाण देना

हुज्जत होना

جھگڑا ہونا ، لڑائی ہونا ، بحث و تکرا ہونا.

हुज्जत तमाम करना

बेहस ख़त्म कर देना, आख़िरी दलील देना , फ़ैसला कुन बात कहना, इत्माम-ए-हुज्जत

हुज्जत निकालना

बहस करना, झगड़ा करना, ज़िद करना, हठधर्मी करना

हिन्दी, इंग्लिश और उर्दू में हेच के अर्थदेखिए

हेच

hech•ہیچ

स्रोत: फ़ारसी

वज़्न : 21

हेच के हिंदी अर्थ

विशेषण, पुल्लिंग

कोई, कुछ नहीं, कम, फीका, निकम्मा, नाकारा
जिसका कुछ भी महत्त्व न हो, तुच्छ
तुच्छ, पोच, व्यर्थ, बेकार, कोई, कश्चित

शे'र

सामने मोहब्बत के हेच है सियासत भी

जब दिमाग़ थक जाए दिल से काम ले ऐ दोस्त

शहाब लखनवी

चार दिन की बहार है सारी

ये तकब्बुर है यार-ए-जानी हेच

हक़ीर

माल-ओ-ज़र की क़द्र क्या? ख़ून-ए-जिगर के सामने

अहल-ए-दुनिया हेच हैं अहल-ए-हुनर के सामने

तालिब हुसैन तालिब

English meaning of hech

Adjective, Masculine

insignificant, worthless, a mere trifle, nothing
shallow, superficial
good for nothing
weak
despicable

ہیچ کے اردو معانی

Roman
Urdu

صفت، مذکر

جس کا وجود نہ ہو یا باقی نہ رہ سکے، ناچیز، برطرف، لاشے، نابود
کچھ بھی نہیں، بالکل نہیں
کوئی، کچھ نیز کسی
بے اصل، بے حقیقت، معمولی، ادنیٰ، کم حیثیت
فانی، باقی نہ رہنے والا، مٹ جانے والا
ناکارہ، نکما، بیکار، ناقابل، بے مصرف
(مقابلتاً) کم زور، (کسی فن میں) کم تر
قابل نفرت، زبوں، بیہودہ، ذلیل و خوار، بے توقیر
فضول، بے سود، بے کار، خارج از مطلب
تھوڑی سی، کم، قلیل، اَندک (مقدار، رقم وغیرہ)

Urdu meaning of hech

Roman
Urdu

jis ka vajuud na ho ya baaqii na rah sake, naachiiz, baratraf, laashe, naabuud
kuchh bhii nahiin, bilkul nahii.n
ko.ii, kuchh niiz kisii
beasal, behaqiiqat, maamuulii, adnaa, kam haisiyat
faanii, baaqii na rahne vaala, miT jaane vaala
naakaara, nikammaa, bekaar, naaqaabil, bemusarraf
(muqaabaltan) kamzor, (kisii fan men) kamtar
kaabil-e-nafrat, zabuu.n, behuuda, zaliil-o-Khaar, betauqiir
fuzuul, besuud, be kaar, Khaarij az matlab
tho.Dii sii, kam, qaliil, anduk (miqdaar, raqam vaGaira

हेच से संबंधित मुहावरे

हेच ख़याल करना

हक़ीर समझना, घटिया जानना , कमतर जानना, मामूली गर्दानना

हेच के अंत्यानुप्रास शब्द

21 121 221 1221 2121

पेच बेच येच

नगेच मरेच

तह-पेच दर-पेच पुर-पेच बे-हेच सर-पेच

उलट-पेच

एच-पेच दस्त-पेच फ़त्ह-पेच मर्ग-पेच

अधिक अंत्यानुप्रास संबंधित

हेच के यौगिक शब्द

बे-हेच हेच-ओ-पोच हेच-कस हेच-कारा हेच-कारा हेच-मदाँ हेच-मदानी

हेच से संबंधित रोचक जानकारी

ہیچ یہ لفظ بہت پرانا ہے، لیکن بعض قدیم ترین فارسی لغات جو میں نے دیکھے، ان میں نہیں ملا۔ ’’موید الفضلا‘‘ (۱۹۵۱) غالباً سب سے قدیم فارسی لغت ہے جس میں ’’ہیچ‘‘ درج ہے۔ ’’موید‘‘ میں اس لفظ کے حسب ذیل معنی لکھے ہیں: ’’معدوم، چیزے، و چیزے نہ‘‘۔ ’’موید الفضلا‘‘ میں سند شاذ و نادر ہی دی گئی ہے، وہاں’’ہیچ‘‘ کے کسی معنی کی سند نہیں۔ لیکن نظیری کا شعر ہے، اگرچہ ’’موید‘‘ کے ذرا بعد کا ہے ؎ ہیچ اکسیر بہ تاثیر محبت نہ رسد کفر آوردم و در عشق تو ایماں کردم اردو میں ’’ہیچ‘‘ کے معنی کا معاملہ ذرا ٹیڑھا ہے۔ ’’معدوم‘‘ اور’’چیزے نہ‘‘ کے مفہوم میں تو اسے کثرت سے برتتے ہیں، لیکن ’’چیزے‘‘، یعنی ’’کچھ، کوئی چیز‘‘ کے معنی میں اردو کی سند بہت مشکل سے ملے گی، لیکن بالکل معدوم بھی نہیں۔ میر سوز ؎ بس سوز کے پہلو سے سرک جاؤ طبیبو عاشق کی نہیں مرگ سوا اور دوا ہیچ یہاں ’’ہیچ‘‘ بمعنی ’’چیزے‘‘ قرار دے سکتے ہیں، لیکن دو امکانات اور بھی ہیں۔ ایک تو یہ کہ مصرعے کی نثر یوں بھی ہوسکتی ہے: عاشق کی [دوا] مرگ سوا نہیں، اور دوا ہیچ [ہے]، یعنی ’’اور سب دوائیں معدوم ہیں، کوئی دوا نہیں‘‘۔ دوسرا امکان یہ ہے کہ یہاں’’ہیچ‘‘ دکنی معنی میں کلمۂ تاکید یا حرف حصرہو، یعنی’’ہی‘‘ کے معنی رکھتا ہو۔ اب نثر یوں ہوگی: مرگ سوا عاشق کی دوا ہیچ نہیں، ‘‘یعنی ’’دوا ہی نہیں‘‘۔ کلمۂ تاکید یا حرف حصرکے طور پر جنوبی ہند میں’’ہیچ‘‘ کثرت سے بولا جاتا ہے، اوروہاں نفی کی بھی شرط نہیں: ’’یہ تو ہی ایچ‘‘ بمعنی ’’یہ تو ہے ہی‘‘، ’’یہ تو اس کا گھرایچ ہے‘‘، بمعنی ’’یہ تو اس کا گھر ہی ہے‘‘ طرح کے فقرے وہاں عام ہیں۔ دکنی کا امکان میں نے اس لئے ظاہر کیا کہ اس بات سے کم لوگ واقف ہیں کہ اٹھارویں صدی کی دہلی اور دکن میں بہت سے استعمالات و محاورات مشترک تھے۔ ’’ہیچ‘‘ کی ردیف میں بہادرشاہ ظفر کے دیوان اول میں ایک غزل کے بعض شعر ہمارے مفید مطلب ہوں گے ؎ جن ناموروں کے کہ جہاں زیر نگیں تھا اب ڈھونڈے تو ان کا ہے کہیں نام و نشاں ہیچ یہاں کئی امکانات ہیں: (۱) استفہام و استجاب: ’’اب تو ڈھونڈے تو کہیں ہے ان کا نام و نشاں؟ کچھ بھی نہیں، کہیں بھی نہیں۔‘‘ (۲) ’’ہیچ‘‘ حرف تاکید: ’’۔۔۔کہیں نام و نشاں ہیچ [ہی] ہی؟‘‘ (۳) ’’ہیچ‘‘ بمعنی’’کچھ‘‘: ’’۔۔۔کہیں کچھ نام و نشاں ہے؟‘‘ مندرجہ ذیل میں معنی ’’کچھ، چیزے‘‘ بالکل صاف ہیں ؎ جو ہوتی ہے ہوگی نہیں امکاں کہ نہ ہوئے پھر فکر سے کیا فائدہ غیر از خفقاں ہیچ یعنی: ’’خفقاں کے سوا کچھ/کوئی فائدہ نہیں‘‘۔ لیکن ان معنی میں اب ’’ہیچ‘‘ شمالی ہند کی زبان میں بہت اجنبی معلوم ہوتا ہے، شاعری میں شاید چل جائے۔

ماخذ: لغات روز مرہ
مصنف: شمس الرحمن فاروقی

और देखिए

खोजे गए शब्द से संबंधित

हाजत

आवश्यकता, ज़रूरत

हाजत-रवा

इच्छा और कामना पूरी करनेवाला

हाजत बड़ना

ज़रूत पेश आना

हाजत-गाह

वह स्थान जहाँ से कामनापूति की इच्छा हो ।

हाजत-रवाई

इच्छा और कामना पूरी करना

हाजत-तलब

رک : حاجت مند .

हाजत-मंदी

इच्छा, चाह, तलब निर्धनता, मोहताजी।।

हाजत-ख़्वाह

मांगने वाला, जरूरतमंद, अभावग्रस्त, फ़क़ीर, कामनापूति चाहने वाला

हाजत-बरार

ज़रूरत पूरी करने वाला

हाजत होना

पैखाना लगना, हगासा होना, रफ़अ़ हाजत की ज़रूरत पड़ना

हाजत माँगना

इच्छुक, अभिलाषी, मुराद माँगना

हाजत मिलना

ज़रूरत पूरी होना, मुराद पूरी होना

हाजत-बरारी

इच्छा पूरी करना, कामना पूरी करना।

हाजत कहना

इच्छा प्रकट करना, ज़रूत बतलाना

हाजत-रवा-ए-'आलम

one who fulfils the needs of the world

हाजत रखना

توقع کرنا ، اُمیدوار ہونا ، تعلق رکھنا .

हाजत-बर-आरी

आवश्यकता या इच्छा पूरी करने की प्रक्रिया, इच्छा पूरी करने की प्रक्रिया

हाजत फिरना

पेशाब पाख़ाना करना

हाजत रवा करना

इच्छा पूरी करना, ख़्वाहिश पूरी करना, ज़रूरत पूरी करना

हाजत रफ़ा' करना

ज़रूरत पूरी करना, किसी का कोई काम निकालना

हाजत-ए-तजवीज़

खोज की आवश्यकता, खोज की ज़रूरत

हाजत में रखना

कैदी को हवालात में रखना

हाजत-ए-तफ़्तीश

खोज की आवश्यकता

हाजत ले जाना

किसी के पास जा कर अपनी ज़रूरत या एहतियाज बयान करना

हाजत बर आना

कामना पूरी होना, उद्देश्य प्राप्त हो जाना, इच्छा पूरी हो जाना

हाजत-ए-ज़रूरी

قضائے حاجت ؛ پیشاب پاخانہ .

हाजत-ए-ज़रूरिय्या

قضائے حاجت ؛ پیشاب پاخانہ .

हाजत तलब करना

خواہش مند ہونا ، غرض ظاہر کرنا ؛ مراد مان٘گنا.

हाजत बर लाना

इच्छा पूरी करना; आवश्यकता पूरी करना

हाजती

लाक्षणिक रूप में, दरिद्र और दीन-हीन, हाजतमंद, ज़रूरतमंद, इच्छुक, अभिलाषी

हाजत महसूस होना

feel the call of nature

हाजत पूरी करना

رک : حاجت بَر لانا .

हाजत पूरी होना

रुक : हाजत बराना

हाजतमंद

हाजत-ए-मश्शाता नीस्त रू-ए-दिल आराम रा

beauty needs no ornaments

हाजात

हुज्जत

दलील, निश्चित सबूत जिसके बाद संदेह की गुंजाइश न रहे, सबूत, प्रमाण

हज़त

حضرت (رک) کی بگڑی ہوئی شکل (زیاد تر بے تکلفی میں)

होजत

(رک: حجت جو درست املا ہے) دلیل، برہان؛ جھگڑا نیز تو مَیں مَیں.

हुज़्ज़त

गोश्त का लंबा टुकड़ा

हज़्ज़त

विलास।।

क़ज़ा-ए-हाजत

शौचकर्म, पाखाना, आकस्मिक आवश्यकता

'इंद-अल-हाजत

ज़रूरत के वक़्त, ज़रूरत पड़ने पर

रफ़ा'-ए-हाजत

मल-त्याग या पेशाब करने का कार्य

नमाज़-ए-हाजत

हज्जत-उल-विदा'

पैग़ंबर मोहम्मद का अंतिम हज जो आप ने 10 हिज्री में किया था

हुज्जत पकड़ना

प्रमाण प्राप्त करना, प्रमाण पत्र पर विश्वास करना, तर्क को अपनाना

ग़ुस्ल की हाजत होना

नापाक हो जाना, नहाने की हाजत होना, एहतिलाम हो जाना

दो रोटियों का हाजत मंद

अत्यधिक भूखा, निर्धन, कंगाल व्यक्ति, दरिद्र

हुज्जत-ए-ला-ताइल

useless objection, cavillation

हुज्जत-बाज़

جسے زبانی بحث اور جھگڑے کی عادت ہو ، جھگڑالو ، لڑاکو.

हज्जत-उल-बलाग़

पैग़ंबर मोहम्मद का अंतिम हज जिसमें धर्म-प्रचार का कार्य पूर्णतः को पहुँचा

नहाने की हाजत होना

۔(कनाएৃ) एहतिलाम या जमा की वजह से ग़ुसल की ज़रूरत होना।

हुज्जत-ए-क़ाते'

युक्ति युक्त दलील, अटल प्रमाण

हुज्जत-उल-हक़

(सूफ़ीवाद) सम्पूर्ण इंसान यानी साहबे मक़ाम मोहम्मदी को कहते हैं

हुज्जत-बाज़ी

झगड़ा, तकरार, बहसा बहसी

हुज्जत लाना

तर्क देना, प्रमाण देना

हुज्जत होना

جھگڑا ہونا ، لڑائی ہونا ، بحث و تکرا ہونا.

हुज्जत तमाम करना

बेहस ख़त्म कर देना, आख़िरी दलील देना , फ़ैसला कुन बात कहना, इत्माम-ए-हुज्जत

हुज्जत निकालना

one who stays (somewhere) for a night

[ Raju apne ghar ke liye sirf shab-bash hai sara din avara-gardi karta hai ]

Today's Vocabulary

Learn 10 Urdu words daily on Mobile App

"10 words down, endless possibilities ahead! 🚀📖"

Tune in tomorrow for the next 'Word of the Day' and elevate your language game!

"Unlock a world of Urdu words at your fingertips!"

Download App

Top Searched Words

मैंने रेख़्ता की गोपनीयता नीति पढ़ ली है और इससे सहमत हूँ

भेजिए

हेच

चित्र अपलोड कीजिएअधिक जानिए

नाम

ई-मेल

प्रदर्शित नाम

चित्र संलग्न कीजिए

चित्र चुनिए

(format .png, .jpg, .jpeg & max size 4MB and upto 4 images)

मैं रेख़्ता को अपने चित्रों को उपयोग करने के लिए अधिकृत करता/करती हूँ और उसके कॉपीराइट के लिए स्वयं उत्तरदायी हूँ।

रद्द कीजिए चित्र अपलोड कीजिए

सूचनाएँ और जानकारी प्राप्त करने के लिए सदस्यता लें

मैंने रेख़्ता की गोपनीयता नीति पढ़ ली है और इससे सहमत हूँ

सदस्य बनिए

बोलिए

Delete 44 saved words?

क्या आप वास्तव में इन प्रविष्टियों को हटा रहे हैं? इन्हें पुन: पूर्ववत् करना संभव नहीं होगा

रद्द कीजिए हटाइए

Want to show word meaning

Do you really want to Show these meaning? This process cannot be undone

Cancel Done