खोजे गए परिणाम

सहेजे गए शब्द

"हेच" शब्द से संबंधित परिणाम

मुत'अल्लिक़

बारे में, विषय में, सम्बन्ध में

मुत'अल्लिक़ा

सम्बन्ध रखने वाली वस्तु, संपर्क रखने वाली चीज़, वर्णित

मुत'अल्लिक़ करना

۔मिलाना।लगाना।मुल्हिक़ करना।शामिल करना।१।१जोड़ना ।चस्पाँ करना।साथ लगाना।३।सपुर्द करना ।सोंपना

मुत'अल्लिक़ होना

वाबस्ता होना । मुंसलिक या मंसूब होना

मुत'अल्लिक़-ए-फ़े'ल

what is joined to a verb, an adverb

मुत'अल्लिक़ रखना

ताल्लुक़ रखना, निसबत रखना

मुत'अल्लिक़-ए-ज़ात-ए-ख़ास

personal, private

मुत'अल्लिक़ीन

घरवाले, परिवार के लोग, बाल-बच्चे, रिश्तेदार, मित्रगण, दोस्त

मुत'अल्लिक़ात

अधीन या अंतर्गत क्षेत्र या ज़िले

मुत'अल्लिक़ा-आदमी

लेन-देन करने वाले व्यक्ति, जिसका काम से सम्बंध हो

मुत'अल्लिक़ा-रस्म

रस्म जो संबंधित हो

मुत'अल्लिक़ा-दफ़्तर

دفتر جس سے معاملہ کا تعلق ہو ، دفتر مذکور ۔

मुत'अल्लिक़ा-मौज़ू'

کوئی عنوان یا سرخی جس کا تعلق ہو ، مذکورہ موضوع ۔

मुत'अल्लिक़ा-'औरत

صاحب ِمعاملہ عورت ، جس کا کام یا امر سے تعلق ہو ۔

मुत'अल्लिक़ा-गुरूप

گروہ یا جماعت جس کا مذکور ہو ، صاحب ِمعاملہ گروپ ۔

मुत'अल्लिक़ा-मा'लूमात

जानकारी जो प्रासंगिक हो, किसी मुद्दे या चीज़ के बारे में महत्वपूर्ण जानकारी

ग़ैर-मुत'अल्लिक़

जो किसी विषय विशेष से सम्बन्धित न हो, असंगत, असंबद्ध, लगाव न रखने वाला, बेतअल्लुक़

मसर्रात-ए-मुत'अल्लिक़

ख़ुशियाँ जो वास्तविक चीज़ के कारण न हों मगर किसी अन्य संबंधित चीज़ की वजह से हों

ज़हर से मुत'अल्लिक़

toxic

हिन्दी, इंग्लिश और उर्दू में हेच के अर्थदेखिए

हेच

hech•ہیچ

स्रोत: फ़ारसी

वज़्न : 21

हेच के हिंदी अर्थ

विशेषण, पुल्लिंग

कोई, कुछ नहीं, कम, फीका, निकम्मा, नाकारा
जिसका कुछ भी महत्त्व न हो, तुच्छ
तुच्छ, पोच, व्यर्थ, बेकार, कोई, कश्चित

शे'र

सामने मोहब्बत के हेच है सियासत भी

जब दिमाग़ थक जाए दिल से काम ले ऐ दोस्त

शहाब लखनवी

चार दिन की बहार है सारी

ये तकब्बुर है यार-ए-जानी हेच

हक़ीर

माल-ओ-ज़र की क़द्र क्या? ख़ून-ए-जिगर के सामने

अहल-ए-दुनिया हेच हैं अहल-ए-हुनर के सामने

तालिब हुसैन तालिब

English meaning of hech

Adjective, Masculine

insignificant, worthless, a mere trifle, nothing
shallow, superficial
good for nothing
weak
despicable

ہیچ کے اردو معانی

Roman
Urdu

صفت، مذکر

جس کا وجود نہ ہو یا باقی نہ رہ سکے، ناچیز، برطرف، لاشے، نابود
کچھ بھی نہیں، بالکل نہیں
کوئی، کچھ نیز کسی
بے اصل، بے حقیقت، معمولی، ادنیٰ، کم حیثیت
فانی، باقی نہ رہنے والا، مٹ جانے والا
ناکارہ، نکما، بیکار، ناقابل، بے مصرف
(مقابلتاً) کم زور، (کسی فن میں) کم تر
قابل نفرت، زبوں، بیہودہ، ذلیل و خوار، بے توقیر
فضول، بے سود، بے کار، خارج از مطلب
تھوڑی سی، کم، قلیل، اَندک (مقدار، رقم وغیرہ)

Urdu meaning of hech

Roman
Urdu

jis ka vajuud na ho ya baaqii na rah sake, naachiiz, baratraf, laashe, naabuud
kuchh bhii nahiin, bilkul nahii.n
ko.ii, kuchh niiz kisii
beasal, behaqiiqat, maamuulii, adnaa, kam haisiyat
faanii, baaqii na rahne vaala, miT jaane vaala
naakaara, nikammaa, bekaar, naaqaabil, bemusarraf
(muqaabaltan) kamzor, (kisii fan men) kamtar
kaabil-e-nafrat, zabuu.n, behuuda, zaliil-o-Khaar, betauqiir
fuzuul, besuud, be kaar, Khaarij az matlab
tho.Dii sii, kam, qaliil, anduk (miqdaar, raqam vaGaira

हेच के पर्यायवाची शब्द

ख़ाकसार अदना मिस्कीन मुतवाज़े' मुफ़्लिस 'आजिज़ मुंकसिर ज़लील हक़ीर अधीन फ़िरोतन नियाज़-मंद नाचीज़ कमीना ग़रीब

हेच से संबंधित मुहावरे

हेच ख़याल करना

हक़ीर समझना, घटिया जानना , कमतर जानना, मामूली गर्दानना

हेच के अंत्यानुप्रास शब्द

21 121 221 1221 2121

पेच बेच येच

नगेच मरेच

तह-पेच दर-पेच पुर-पेच बे-हेच सर-पेच

उलट-पेच

एच-पेच दस्त-पेच फ़त्ह-पेच मर्ग-पेच

अधिक अंत्यानुप्रास संबंधित

हेच के यौगिक शब्द

बे-हेच हेच-ओ-पोच हेच-कस हेच-कारा हेच-कारा हेच-मदाँ हेच-मदानी

हेच से संबंधित रोचक जानकारी

ہیچ یہ لفظ بہت پرانا ہے، لیکن بعض قدیم ترین فارسی لغات جو میں نے دیکھے، ان میں نہیں ملا۔ ’’موید الفضلا‘‘ (۱۹۵۱) غالباً سب سے قدیم فارسی لغت ہے جس میں ’’ہیچ‘‘ درج ہے۔ ’’موید‘‘ میں اس لفظ کے حسب ذیل معنی لکھے ہیں: ’’معدوم، چیزے، و چیزے نہ‘‘۔ ’’موید الفضلا‘‘ میں سند شاذ و نادر ہی دی گئی ہے، وہاں’’ہیچ‘‘ کے کسی معنی کی سند نہیں۔ لیکن نظیری کا شعر ہے، اگرچہ ’’موید‘‘ کے ذرا بعد کا ہے ؎ ہیچ اکسیر بہ تاثیر محبت نہ رسد کفر آوردم و در عشق تو ایماں کردم اردو میں ’’ہیچ‘‘ کے معنی کا معاملہ ذرا ٹیڑھا ہے۔ ’’معدوم‘‘ اور’’چیزے نہ‘‘ کے مفہوم میں تو اسے کثرت سے برتتے ہیں، لیکن ’’چیزے‘‘، یعنی ’’کچھ، کوئی چیز‘‘ کے معنی میں اردو کی سند بہت مشکل سے ملے گی، لیکن بالکل معدوم بھی نہیں۔ میر سوز ؎ بس سوز کے پہلو سے سرک جاؤ طبیبو عاشق کی نہیں مرگ سوا اور دوا ہیچ یہاں ’’ہیچ‘‘ بمعنی ’’چیزے‘‘ قرار دے سکتے ہیں، لیکن دو امکانات اور بھی ہیں۔ ایک تو یہ کہ مصرعے کی نثر یوں بھی ہوسکتی ہے: عاشق کی [دوا] مرگ سوا نہیں، اور دوا ہیچ [ہے]، یعنی ’’اور سب دوائیں معدوم ہیں، کوئی دوا نہیں‘‘۔ دوسرا امکان یہ ہے کہ یہاں’’ہیچ‘‘ دکنی معنی میں کلمۂ تاکید یا حرف حصرہو، یعنی’’ہی‘‘ کے معنی رکھتا ہو۔ اب نثر یوں ہوگی: مرگ سوا عاشق کی دوا ہیچ نہیں، ‘‘یعنی ’’دوا ہی نہیں‘‘۔ کلمۂ تاکید یا حرف حصرکے طور پر جنوبی ہند میں’’ہیچ‘‘ کثرت سے بولا جاتا ہے، اوروہاں نفی کی بھی شرط نہیں: ’’یہ تو ہی ایچ‘‘ بمعنی ’’یہ تو ہے ہی‘‘، ’’یہ تو اس کا گھرایچ ہے‘‘، بمعنی ’’یہ تو اس کا گھر ہی ہے‘‘ طرح کے فقرے وہاں عام ہیں۔ دکنی کا امکان میں نے اس لئے ظاہر کیا کہ اس بات سے کم لوگ واقف ہیں کہ اٹھارویں صدی کی دہلی اور دکن میں بہت سے استعمالات و محاورات مشترک تھے۔ ’’ہیچ‘‘ کی ردیف میں بہادرشاہ ظفر کے دیوان اول میں ایک غزل کے بعض شعر ہمارے مفید مطلب ہوں گے ؎ جن ناموروں کے کہ جہاں زیر نگیں تھا اب ڈھونڈے تو ان کا ہے کہیں نام و نشاں ہیچ یہاں کئی امکانات ہیں: (۱) استفہام و استجاب: ’’اب تو ڈھونڈے تو کہیں ہے ان کا نام و نشاں؟ کچھ بھی نہیں، کہیں بھی نہیں۔‘‘ (۲) ’’ہیچ‘‘ حرف تاکید: ’’۔۔۔کہیں نام و نشاں ہیچ [ہی] ہی؟‘‘ (۳) ’’ہیچ‘‘ بمعنی’’کچھ‘‘: ’’۔۔۔کہیں کچھ نام و نشاں ہے؟‘‘ مندرجہ ذیل میں معنی ’’کچھ، چیزے‘‘ بالکل صاف ہیں ؎ جو ہوتی ہے ہوگی نہیں امکاں کہ نہ ہوئے پھر فکر سے کیا فائدہ غیر از خفقاں ہیچ یعنی: ’’خفقاں کے سوا کچھ/کوئی فائدہ نہیں‘‘۔ لیکن ان معنی میں اب ’’ہیچ‘‘ شمالی ہند کی زبان میں بہت اجنبی معلوم ہوتا ہے، شاعری میں شاید چل جائے۔

ماخذ: لغات روز مرہ
مصنف: شمس الرحمن فاروقی

और देखिए

खोजे गए शब्द से संबंधित