खोजे गए परिणाम

सहेजे गए शब्द

"हेच" शब्द से संबंधित परिणाम

नादिर

अमूल्य, कम उपलब्ध, अनोखा, निराला

नादिरी

अ. स्त्री. नादिर बादशाह से सम्बन्धित, गंजिफ़े का इक्का, एक प्रकार की बंडी।।

नादिर-मन

نادر دماغ ، ذہانت میں یکتا ؛ بے بہا جوہر ۔

नादिर-पाट

معمول سے بڑے عرض کا عمدہ ریشمی کپڑا، جس کا پہلے رواج تھا

नादिर-कार

वो जो अजीब-ओ-ग़रीब काम हो, अनोखे काम करने वाला

नादिर-गैस

(کیمیا) وہ گیس جو کسی دوسرے عنصر سے آمیز نہیں ہوتی (انگ : Noble gas) ۔

नादिर-गर्दी

(मजाज़न) अफ़रातफ़री, बरबरीयत, अंधेर, ज़ुलम

नादिर-कारी

رک : نادرہ کاری جو زیادہ مستعمل ہے ۔

नादिर-शाही

नादिरशाह जैसा अत्याचार या कुप्रबंध

नादिर-नुस्ख़ा

کسی کتاب کا نایاب یا کم یاب نسخہ ۔ ۔

नादिर-बयानी

अच्छी अच्छी बातें करने का ढंग, वार्तालाप का बहुत अच्छा अंदाज़, बयान का अनोखा तरीक़ा

नादिर-शाह

पारस (फारस) देश का एक कुख्यात क्रूर राजा जिसने मुहम्मद शाह रंगीले के समय में भारत पर आक्रमण किया था

नादिर-उल-'अस्र

یکتاے زمانہ (بطور خطاب مستعمل) ۔

नादिर-नमूना

رک : نادر مثال ۔

नादिर-उल-फ़न

کسی موضوع ، ہنر یا فن میں یکتا ، یگانہء فن ؛ (مجازاً) کمیاب ۔

नादिर-मिसाल

विचित्र उदहारण, बेमिसाल, अद्भुत नमूना

नादिर-उल-वुक़ू'

बहुत कम दिखाई देने वाला, कभी कभी दिखाई देने वाला

नादिर-मतबू'आत

दुर्लभ पुस्तकें, महत्वपूर्ण एवं दुर्लभ पुस्तकें

नादिर-उल-हुसूल

جس کا حصول بہت دشوار ہو ۔

नादिर-उल-वुजूद

बहुत कम पाया जाने वाला, ख़ाल-ख़ाल, इक्का-दुका, कहीं-कहीं

नादिर-ए-रोज़गार

दुनिया में बहुत कम पाया जाने वाला, दुर्लभ ज़माना

नादिर-शाही-हुक्म

مراد: سخت جابرانہ حکم ، خوف و دہشت پھیلانے والا حکم، آمرانہ فرمان ۔

नादिर-शाही-मूँछें

بڑی بڑی رعب دار مونچھیں ، ڈراؤنی مونچھیں ۔

नादिर-उल-जवाब

جس کی مثال مشکل سے ملے ، بے مثل ، لاجواب ، یگانہ ، یکتا ۔

नादिर भी नादिर है लेकिन क़ादिर भी क़ादिर है

सिंध में नादिर शाह की आतंक को दिखाने के लिए यह कहावत कही जाती है

नादिर शाही ज़माना

(अर्थात) अंधेरे का समय, अत्याचार का समय

नादिरुन्नस्ल

جس کی نسل نادر ہو ، بہت کم یاب نسل کا ۔ بعض بہت ہی کم یاب نادر النسل کتے موجود تھے ۔

नादिरा-जू

انوکھی چیزیں ڈھونڈنے والا ، نئی نئی باتوں یا چیزوں کا متلاشی ، جدت طراز ، نئے پن کا جویا ، ندرت کا شائق ۔

नादिरी-हुक्म

नादिर शाही हुक्म, कठोर आदेश, दमनकारी आदेश, बहुत कठिन कार्य का आदेश

नादिर तेरे हाैलों ने मारा

नादिर शाह के क़हर-ओ-ग़ज़ब की तरफ़ इशारा है जिस ने मुहम्मद शाह रंगीले के अह्द में दिल्ली में क़तल-ए-आम किराया था और जिस के ख़ौफ़-ओ-दहश्त से दिल्ली की औरतों के हमल साक़ित हो जाते थे

नादिरा-कारी

असाधारण एवं अदभुत काम करने की कला, निराले करतब दिखाने की क्रिया, अनोखापन

नादिरा-जूया

انوکھی چیزیں ڈھونڈنے والا ، نئی نئی باتوں یا چیزوں کا متلاشی ، جدت طراز ، نئے پن کا جویا ، ندرت کا شائق ۔

नादिरा-कार

अद्वितीय काम करने वाला, कौशल में सर्वोच्च, असाधारण गुण, आश्चर्यजनक

नादिरा

विलक्षण; अद्भुत

नादिरा

कोई अद्भुत या दुर्लभ चीज़

नादिरुज़-ज़ुहूर

بہت کم پیش آنے والا ، کبھی کبھی ظاہر ہونے والا ۔

नादिरा-दौराँ

अपने समय में अद्वितीय, असाधारण, दुर्लभ

नादिरा-गुٖफ़्तार

अत्यधिक वाक्यपटु

नादिरा-ए-रोज़गार

दुनिया भर में सबसे श्रेष्ठ

नादिरात

uncommon things, rarities, curiosities

नादिरी चढ़ाना

गंजफ़े में एक तरह की मात देना जिसमें मनोरंजन के रूप में हारने वाले से एक पते के बराबर मियानी कतरने को कहा करते हैं

नादिरिय्यत

दुर्लभ और अनोखा होने का भाव, अनोखापन

बाज़ी नादिर होना

گنجفے یا تاش کے کھیل میں کسی رنگ یا تصویر کا نہ آنا، میر بازی ابتر ہونا

शाज़-ओ-नादिर

कभी कभी, गाहे-गाहे, कम, बहुत कम, इक्का-दुक्का, न होने के बराबर

शामत-ए-आ'माल-ए-मा-सूरत-ए-नादिर-ए-गिरिफ़्त

(फ़ारसी ज़रब-उल-मसल उर्दू में मुस्तामल) हमारे गुनाहों की सज़ा ने नादिर की सूरत इख़तियार की, जब कोई आफ़त अपनी ग़फ़लत से सर पर आजाए तो ये मक़ूला दुहराते हैं

हिन्दी, इंग्लिश और उर्दू में हेच के अर्थदेखिए

हेच

hech•ہیچ

स्रोत: फ़ारसी

वज़्न : 21

हेच के हिंदी अर्थ

विशेषण, पुल्लिंग

कोई, कुछ नहीं, कम, फीका, निकम्मा, नाकारा
जिसका कुछ भी महत्त्व न हो, तुच्छ
तुच्छ, पोच, व्यर्थ, बेकार, कोई, कश्चित

शे'र

सामने मोहब्बत के हेच है सियासत भी

जब दिमाग़ थक जाए दिल से काम ले ऐ दोस्त

शहाब लखनवी

चार दिन की बहार है सारी

ये तकब्बुर है यार-ए-जानी हेच

हक़ीर

माल-ओ-ज़र की क़द्र क्या? ख़ून-ए-जिगर के सामने

अहल-ए-दुनिया हेच हैं अहल-ए-हुनर के सामने

तालिब हुसैन तालिब

English meaning of hech

Adjective, Masculine

insignificant, worthless, a mere trifle, nothing
shallow, superficial
good for nothing
weak
despicable

ہیچ کے اردو معانی

Roman
Urdu

صفت، مذکر

جس کا وجود نہ ہو یا باقی نہ رہ سکے، ناچیز، برطرف، لاشے، نابود
کچھ بھی نہیں، بالکل نہیں
کوئی، کچھ نیز کسی
بے اصل، بے حقیقت، معمولی، ادنیٰ، کم حیثیت
فانی، باقی نہ رہنے والا، مٹ جانے والا
ناکارہ، نکما، بیکار، ناقابل، بے مصرف
(مقابلتاً) کم زور، (کسی فن میں) کم تر
قابل نفرت، زبوں، بیہودہ، ذلیل و خوار، بے توقیر
فضول، بے سود، بے کار، خارج از مطلب
تھوڑی سی، کم، قلیل، اَندک (مقدار، رقم وغیرہ)

Urdu meaning of hech

Roman
Urdu

jis ka vajuud na ho ya baaqii na rah sake, naachiiz, baratraf, laashe, naabuud
kuchh bhii nahiin, bilkul nahii.n
ko.ii, kuchh niiz kisii
beasal, behaqiiqat, maamuulii, adnaa, kam haisiyat
faanii, baaqii na rahne vaala, miT jaane vaala
naakaara, nikammaa, bekaar, naaqaabil, bemusarraf
(muqaabaltan) kamzor, (kisii fan men) kamtar
kaabil-e-nafrat, zabuu.n, behuuda, zaliil-o-Khaar, betauqiir
fuzuul, besuud, be kaar, Khaarij az matlab
tho.Dii sii, kam, qaliil, anduk (miqdaar, raqam vaGaira

हेच से संबंधित मुहावरे

हेच ख़याल करना

हक़ीर समझना, घटिया जानना , कमतर जानना, मामूली गर्दानना

हेच के अंत्यानुप्रास शब्द

21 121 221 1221 2121

पेच बेच येच

नगेच मरेच

तह-पेच दर-पेच पुर-पेच बे-हेच सर-पेच

उलट-पेच

एच-पेच दस्त-पेच फ़त्ह-पेच मर्ग-पेच

अधिक अंत्यानुप्रास संबंधित

हेच के यौगिक शब्द

बे-हेच हेच-ओ-पोच हेच-कस हेच-कारा हेच-कारा हेच-मदाँ हेच-मदानी

हेच से संबंधित रोचक जानकारी

ہیچ یہ لفظ بہت پرانا ہے، لیکن بعض قدیم ترین فارسی لغات جو میں نے دیکھے، ان میں نہیں ملا۔ ’’موید الفضلا‘‘ (۱۹۵۱) غالباً سب سے قدیم فارسی لغت ہے جس میں ’’ہیچ‘‘ درج ہے۔ ’’موید‘‘ میں اس لفظ کے حسب ذیل معنی لکھے ہیں: ’’معدوم، چیزے، و چیزے نہ‘‘۔ ’’موید الفضلا‘‘ میں سند شاذ و نادر ہی دی گئی ہے، وہاں’’ہیچ‘‘ کے کسی معنی کی سند نہیں۔ لیکن نظیری کا شعر ہے، اگرچہ ’’موید‘‘ کے ذرا بعد کا ہے ؎ ہیچ اکسیر بہ تاثیر محبت نہ رسد کفر آوردم و در عشق تو ایماں کردم اردو میں ’’ہیچ‘‘ کے معنی کا معاملہ ذرا ٹیڑھا ہے۔ ’’معدوم‘‘ اور’’چیزے نہ‘‘ کے مفہوم میں تو اسے کثرت سے برتتے ہیں، لیکن ’’چیزے‘‘، یعنی ’’کچھ، کوئی چیز‘‘ کے معنی میں اردو کی سند بہت مشکل سے ملے گی، لیکن بالکل معدوم بھی نہیں۔ میر سوز ؎ بس سوز کے پہلو سے سرک جاؤ طبیبو عاشق کی نہیں مرگ سوا اور دوا ہیچ یہاں ’’ہیچ‘‘ بمعنی ’’چیزے‘‘ قرار دے سکتے ہیں، لیکن دو امکانات اور بھی ہیں۔ ایک تو یہ کہ مصرعے کی نثر یوں بھی ہوسکتی ہے: عاشق کی [دوا] مرگ سوا نہیں، اور دوا ہیچ [ہے]، یعنی ’’اور سب دوائیں معدوم ہیں، کوئی دوا نہیں‘‘۔ دوسرا امکان یہ ہے کہ یہاں’’ہیچ‘‘ دکنی معنی میں کلمۂ تاکید یا حرف حصرہو، یعنی’’ہی‘‘ کے معنی رکھتا ہو۔ اب نثر یوں ہوگی: مرگ سوا عاشق کی دوا ہیچ نہیں، ‘‘یعنی ’’دوا ہی نہیں‘‘۔ کلمۂ تاکید یا حرف حصرکے طور پر جنوبی ہند میں’’ہیچ‘‘ کثرت سے بولا جاتا ہے، اوروہاں نفی کی بھی شرط نہیں: ’’یہ تو ہی ایچ‘‘ بمعنی ’’یہ تو ہے ہی‘‘، ’’یہ تو اس کا گھرایچ ہے‘‘، بمعنی ’’یہ تو اس کا گھر ہی ہے‘‘ طرح کے فقرے وہاں عام ہیں۔ دکنی کا امکان میں نے اس لئے ظاہر کیا کہ اس بات سے کم لوگ واقف ہیں کہ اٹھارویں صدی کی دہلی اور دکن میں بہت سے استعمالات و محاورات مشترک تھے۔ ’’ہیچ‘‘ کی ردیف میں بہادرشاہ ظفر کے دیوان اول میں ایک غزل کے بعض شعر ہمارے مفید مطلب ہوں گے ؎ جن ناموروں کے کہ جہاں زیر نگیں تھا اب ڈھونڈے تو ان کا ہے کہیں نام و نشاں ہیچ یہاں کئی امکانات ہیں: (۱) استفہام و استجاب: ’’اب تو ڈھونڈے تو کہیں ہے ان کا نام و نشاں؟ کچھ بھی نہیں، کہیں بھی نہیں۔‘‘ (۲) ’’ہیچ‘‘ حرف تاکید: ’’۔۔۔کہیں نام و نشاں ہیچ [ہی] ہی؟‘‘ (۳) ’’ہیچ‘‘ بمعنی’’کچھ‘‘: ’’۔۔۔کہیں کچھ نام و نشاں ہے؟‘‘ مندرجہ ذیل میں معنی ’’کچھ، چیزے‘‘ بالکل صاف ہیں ؎ جو ہوتی ہے ہوگی نہیں امکاں کہ نہ ہوئے پھر فکر سے کیا فائدہ غیر از خفقاں ہیچ یعنی: ’’خفقاں کے سوا کچھ/کوئی فائدہ نہیں‘‘۔ لیکن ان معنی میں اب ’’ہیچ‘‘ شمالی ہند کی زبان میں بہت اجنبی معلوم ہوتا ہے، شاعری میں شاید چل جائے۔

ماخذ: لغات روز مرہ
مصنف: شمس الرحمن فاروقی

और देखिए

खोजे गए शब्द से संबंधित

नादिर

अमूल्य, कम उपलब्ध, अनोखा, निराला

नादिरी

अ. स्त्री. नादिर बादशाह से सम्बन्धित, गंजिफ़े का इक्का, एक प्रकार की बंडी।।

नादिर-मन

نادر دماغ ، ذہانت میں یکتا ؛ بے بہا جوہر ۔

नादिर-पाट

معمول سے بڑے عرض کا عمدہ ریشمی کپڑا، جس کا پہلے رواج تھا

नादिर-कार

वो जो अजीब-ओ-ग़रीब काम हो, अनोखे काम करने वाला

नादिर-गैस

(کیمیا) وہ گیس جو کسی دوسرے عنصر سے آمیز نہیں ہوتی (انگ : Noble gas) ۔

नादिर-गर्दी

(मजाज़न) अफ़रातफ़री, बरबरीयत, अंधेर, ज़ुलम

नादिर-कारी

رک : نادرہ کاری جو زیادہ مستعمل ہے ۔

नादिर-शाही

नादिरशाह जैसा अत्याचार या कुप्रबंध

नादिर-नुस्ख़ा

کسی کتاب کا نایاب یا کم یاب نسخہ ۔ ۔

नादिर-बयानी

नादिर-शाह

नादिर-उल-'अस्र

یکتاے زمانہ (بطور خطاب مستعمل) ۔

नादिर-नमूना

رک : نادر مثال ۔

नादिर-उल-फ़न

کسی موضوع ، ہنر یا فن میں یکتا ، یگانہء فن ؛ (مجازاً) کمیاب ۔

नादिर-मिसाल

विचित्र उदहारण, बेमिसाल, अद्भुत नमूना

नादिर-उल-वुक़ू'

बहुत कम दिखाई देने वाला, कभी कभी दिखाई देने वाला

नादिर-मतबू'आत

दुर्लभ पुस्तकें, महत्वपूर्ण एवं दुर्लभ पुस्तकें

नादिर-उल-हुसूल

جس کا حصول بہت دشوار ہو ۔

नादिर-उल-वुजूद

बहुत कम पाया जाने वाला, ख़ाल-ख़ाल, इक्का-दुका, कहीं-कहीं

नादिर-ए-रोज़गार

दुनिया में बहुत कम पाया जाने वाला, दुर्लभ ज़माना

नादिर-शाही-हुक्म

مراد: سخت جابرانہ حکم ، خوف و دہشت پھیلانے والا حکم، آمرانہ فرمان ۔

नादिर-शाही-मूँछें

بڑی بڑی رعب دار مونچھیں ، ڈراؤنی مونچھیں ۔

नादिर-उल-जवाब

جس کی مثال مشکل سے ملے ، بے مثل ، لاجواب ، یگانہ ، یکتا ۔

नादिर भी नादिर है लेकिन क़ादिर भी क़ादिर है

सिंध में नादिर शाह की आतंक को दिखाने के लिए यह कहावत कही जाती है

नादिर शाही ज़माना

(अर्थात) अंधेरे का समय, अत्याचार का समय

नादिरुन्नस्ल

جس کی نسل نادر ہو ، بہت کم یاب نسل کا ۔ بعض بہت ہی کم یاب نادر النسل کتے موجود تھے ۔

नादिरा-जू

انوکھی چیزیں ڈھونڈنے والا ، نئی نئی باتوں یا چیزوں کا متلاشی ، جدت طراز ، نئے پن کا جویا ، ندرت کا شائق ۔

नादिरी-हुक्म

नादिर शाही हुक्म, कठोर आदेश, दमनकारी आदेश, बहुत कठिन कार्य का आदेश

नादिर तेरे हाैलों ने मारा

नादिरा-कारी

असाधारण एवं अदभुत काम करने की कला, निराले करतब दिखाने की क्रिया, अनोखापन

नादिरा-जूया

انوکھی چیزیں ڈھونڈنے والا ، نئی نئی باتوں یا چیزوں کا متلاشی ، جدت طراز ، نئے پن کا جویا ، ندرت کا شائق ۔

नादिरा-कार

अद्वितीय काम करने वाला, कौशल में सर्वोच्च, असाधारण गुण, आश्चर्यजनक

नादिरा

विलक्षण; अद्भुत

नादिरा

कोई अद्भुत या दुर्लभ चीज़

नादिरुज़-ज़ुहूर

بہت کم پیش آنے والا ، کبھی کبھی ظاہر ہونے والا ۔

नादिरा-दौराँ

अपने समय में अद्वितीय, असाधारण, दुर्लभ

नादिरा-गुٖफ़्तार

अत्यधिक वाक्यपटु

नादिरा-ए-रोज़गार

दुनिया भर में सबसे श्रेष्ठ

नादिरात

uncommon things, rarities, curiosities

नादिरी चढ़ाना

नादिरिय्यत

दुर्लभ और अनोखा होने का भाव, अनोखापन

बाज़ी नादिर होना

گنجفے یا تاش کے کھیل میں کسی رنگ یا تصویر کا نہ آنا، میر بازی ابتر ہونا

शाज़-ओ-नादिर

कभी कभी, गाहे-गाहे, कम, बहुत कम, इक्का-दुक्का, न होने के बराबर

शामत-ए-आ'माल-ए-मा-सूरत-ए-नादिर-ए-गिरिफ़्त

[ Ustad ki tazim pure muashare par lazim hai ]

Today's Vocabulary

Learn 10 Urdu words daily on Mobile App

"10 words down, endless possibilities ahead! 🚀📖"

Tune in tomorrow for the next 'Word of the Day' and elevate your language game!

"Unlock a world of Urdu words at your fingertips!"

Download App

Top Searched Words

मैंने रेख़्ता की गोपनीयता नीति पढ़ ली है और इससे सहमत हूँ

भेजिए

हेच

चित्र अपलोड कीजिएअधिक जानिए

नाम

ई-मेल

प्रदर्शित नाम

चित्र संलग्न कीजिए

चित्र चुनिए

(format .png, .jpg, .jpeg & max size 4MB and upto 4 images)

मैं रेख़्ता को अपने चित्रों को उपयोग करने के लिए अधिकृत करता/करती हूँ और उसके कॉपीराइट के लिए स्वयं उत्तरदायी हूँ।

रद्द कीजिए चित्र अपलोड कीजिए

सूचनाएँ और जानकारी प्राप्त करने के लिए सदस्यता लें

मैंने रेख़्ता की गोपनीयता नीति पढ़ ली है और इससे सहमत हूँ

सदस्य बनिए

बोलिए

Delete 44 saved words?

क्या आप वास्तव में इन प्रविष्टियों को हटा रहे हैं? इन्हें पुन: पूर्ववत् करना संभव नहीं होगा

रद्द कीजिए हटाइए

Want to show word meaning

Do you really want to Show these meaning? This process cannot be undone

Cancel Done