खोजे गए परिणाम

सहेजे गए शब्द

"मात" शब्द से संबंधित परिणाम

नाज़िम

प्रबन्धक

नाज़िमी

ناظم کا عہدہ یا دفتر ، افسر اعلیٰ کا دفتر نظامت ، ناظم ہونے کی حالت یا کیفیت نیز حکومت

नाज़िमीन

ناظم (رک) کی جمع ۔

नाज़िम-ए-आ'ला

director general

नाज़िम-ए-ए'ज़ाज़ी

سربراہ جو اعزازی خدمت انجام دے ۔

नाज़िम-ए-ता'लीमात

محکمہء تعلیم کا افسر اعلیٰ ، ڈائرکٹر تعلیمات ۔

नाज़िम-ख़ुसूसी

ذاتی معتمد یا سکرٹری جو کچھ خاص اُمور بجا لانے پر مامور ہو ۔

नाज़िम-बुयूतात

बादशाह के घरेलू ख़र्चों के विभाग का प्रबंधक

नाज़िम-ए-गैस

(کیمیا) گیس کی رفتار اور مقدار پر قابو رکھنے والا آلہ ، گیس کی رفتار اور مقدار کو حسب ِضرورت گھٹانے بڑھانے والا ، گیس کو ایک خاص معیار پر رکھنے والا آلہ ۔

नाज़िम-ए-तहक़ीक़

विभाग, जाँच का अफ़सर, जाँच पड़ताल के मामलों का मुखिया; जाँच अधिकारी

नाज़िम-उल-उमूर

سفارتی محکمے کا اعلیٰ افسر ، غیرممالک میں اپنے ملک کی رعایا اور تجارت کے حقوق کی نگرانی کرنے والا ، سفیر سے کم درجے کا عہدہ دار ۔

नाज़िम-उल-हरारत

حرارت کو مخصوص درجہء حرارت پر قائم رکھنے والا آلہ ۔

नाज़िम-ए-बंदोबस्त

محکمہء بندوبست کا ناظم یا ڈائریکٹر ، ایک سرکاری عہدہ ۔

नाइब-नाज़िम-आ'ला

ناظم اعلیٰ کا قائم مقام ، ناظم اعلیٰ سے چھوٹا عہدے دار ، ناظم (انگ :Deputy Director General) ۔

नाइब-नाज़िम

ناظم کا مددگار ، ناظم کا قائم مقام (انگ : Deputy Director) ۔

मददगार नाज़िम

ایک عہدہ ، ناظم (ڈائرکٹر) کا مددگار یا نائب (Assistant Dircetor)

नव्वाब नाज़िम

قائم مقام بادشاہ ، صوبہ دار ، حاکم ِصوبہ ۔

मुक़ीम-ए-नाज़िम

قائم مقام ناظم یا ڈائرکٹر ، منصرم

हिन्दी, इंग्लिश और उर्दू में मात के अर्थदेखिए

मात

maat•مات

वज़्न : 21

मात के हिंदी अर्थ

फ़ारसी - विशेषण

क्षुब्ध किया हुआ।
जो मर गया हो। मरा हुआ।
पराजय, हार, परास्त होना
बजाया हुआ।
हारा हुआ। पराजित। स्त्री०१. शतरंज के खेल में वह स्थिति जब कोई पक्ष बादशाह को मिलने वाली शह को न बचा सकता हो और इस प्रकार उसकी हार हो जाती। हो। मुहा०-मात करना = (क) शतरंज के खेल में विपक्षी को हराना। (ख) किसी गुण, कार्य या बात में किसी से बढ़-चढ़कर होना। मात खाना = (क) शतरंज के खेल में हार होना। (ख) पराजित होना। २. पराजय। वि० [सं० मत्त] मावाला। उदा०-मात निमत सब गरजहिं बाँवें। जायसी। स्त्रिी० = माता।

संस्कृत, अरबी - संज्ञा, पुल्लिंग

शब्दार्थ, ‘मर गया', शत्रंज की बाज़ी की हार, हार, शिकस्त ।

संज्ञा, स्त्रीलिंग

हार; पराजय।

शे'र

गर बाज़ी इश्क़ की बाज़ी है जो चाहो लगा दो डर कैसा

गर जीत गए तो क्या कहना हारे भी तो बाज़ी मात नहीं

फ़ैज़ अहमद फ़ैज़

न तुझ को मात हुई है न मुझ को मात हुई

सो अब के दोनों ही चालें बदल के देखते हैं

अहमद फ़राज़

ये एक बात समझने में रात हो गई है

मैं उस से जीत गया हूँ कि मात हो गई है

तहज़ीब हाफ़ी

English meaning of maat

Sanskrit, Arabic - Noun, Masculine

checkmate, defeat, death

مات کے اردو معانی

Roman
Urdu

فارسی - صفت

مر گیا، موت؛ (مجازاً) شکست، ہار، بازی کی ہار.
ہارا ہوا، شکست کھایا ہوا، بازی ہارا ہوا.
(مجازاً) بے رونق، ہیچ، بے رنگ، ماند.
شطرنج میں کشت (شہ) کے بعد بادشاہ کو اگر کوئی بچنے کی جگہ نہیں ملتی تو اس کو مات کہتے ہیں.
عاجز، تنگ.
حیرانن، ششدر نیز الجھا ہوا، پریشان.
۔(ع) مأتہ کی جمع
۔(ع)مذکر۔جمع مآؔ کی ۔کئی سوصدہا۔
۔(ع۔میں صیغہ ماضی بفتح حرف آخر تھا۔معنی مرگیا۔ہارگیا۔فارسی اردو میں بسکون آخر معانی ذیل میں مستعمل ہے۔)مونث۔۱۰۔ہار۔شکست۔ہزیمت۔زک۔شطرنج یا بیت بازی کی ہار۔؎ ۔۲۔صفت عاجز۔ہارا ہوا۔مقابلے سے عاجز۔؎ مات دےنا ۔۱۔شطرنج کی بازی میں حریف پر غالب آنااور اس سے با

سنسکرت، عربی - اسم، مذکر

رک: ماتر، پیمائش.

اسم، مؤنث

رک: ماتا، ماں.
رک: ماترا.
رک: ماٹ، ماٹھ.

Urdu meaning of maat

Roman
Urdu

mar gayaa, maut; (majaazan) shikast, haar, baazii kii haar
haara hu.a, shikast khaaya hu.a, baazii haara hu.a
(majaazan) beraunak, hiich, berang, maanad
shatranj me.n kishat (shahi) ke baad baadashaah ko agar ko.ii bachne kii jagah nahii.n miltii to is ko maat kahte hai.n
aajiz, tang
hiiraa nan, shishdar niiz uljhaa hu.a, pareshaan
۔(e) mantaa kii jamaa
۔(e)muzakkar।jamaa maa kii ।ka.ii sau sadhaa
۔(e।me.n siiGa maazii baphtaa harf aaKhir tha।maanii mrigaya।haaragyaa।faarsii urduu me.n baskon aaKhir ma.aanii jel me.n mustaamal hai।)muannas।१०।haar।shikast।haziimat।zak।shatranj ya baitbaazii kii haar।।२।sifat aajiz।haara hu.a।muqaable se aajiz।maat denaa ।१।shatranj kii baazii me.n hariif par Gaalib aanaa aur is se baa
rukah maatr, paimaa.ish
rukah maata, maa.n
rukah maatra
rukah maaT, maaTh

मात के पर्यायवाची शब्द

हार शिकस्त

मात से संबंधित मुहावरे

बात मात करना

किसी चाल में न आना, चाल न चलने देना

मात करना

हराना, प्राजित करना, मात देना, चोट देना

मात खाना

हारना, हानि सहन करना

मात देना

۱. पुराना मग़्लूब करना, शिकस्त देना

मात से संबंधित कहावतें

आँत भारी तो मात भारी

पेट की ख़राबी से बीमारी पैदा होती है, मेदे की ख़राबी से सिर में दर्द होता है

करनी ही संग जात है, जब जाय छूट सरीर, कोई साथ न दे सके, मात पिता सत बीर

मनुष्य के मरने पर उसके कर्म ही साथ जाते हैं, माँ-बाप, भाई या कोई कितना भी सज्जन या प्रिय व्यक्ति हो कोई साथ नहीं जाता

ज़बान फुल झड़ी को मात करती है

तड़ाक़ तड़ाक़ बे झिजक बातें करना, ज़बान का क़ैंची की तरह चलना

बीस पचीस के अंदर में जो पूत सपूत हुआ सो हुआ, मात पिता मुकनारन को जो गया न गया सो कहीं न गया

बीस पचीस वर्ष की आयु तक लड़का अच्छा बन सकता है

मात कर्दम मात कर्दम कस तुरा, नाक काटूँ कान काटूँ से छुरा

बैतबाज़ी में जो लड़का जीत जाता है वो अपने हरीफ़ के ज़लील करने के लिए कहता है कि मैंने तुम को शिकस्त दे दी है अब तेरी नाक और कान काटोंगा

मात कर्दम मात कर्दम मन तुरा, नाक काटूँ कान काटूँ ले छुरा

मात के अंत्यानुप्रास शब्द

21 121 221 1121 1221

आत कात खात ख़ात गात घात छात जात ज़ात झात तात दात धात नात पात

अखात अगात अजात अदात अधात अनात 'अरात 'अलात उदात उरात 'उसात क़ज़ात क़नात क़बात कमात

अंमात अक़्सात अख़्यात अग़्लात अझ़धात अप-घात अबयात अम्वात अर्फ़ात अस्बात अस्मात अस्वात आघात आजात आदात

'अशरात 'असबात क़नवात कसरात गुज़रात तफ़हात बसलात सकनात सनवात सनिपात समकात हसनात

अदायात अमानात अमारात अलामात 'असीरात इज़ाफ़ात इदारात इनायात 'इनायात इफ़ादात इबादात 'इबारात इमामात इमारात इराक़ात

अधिक अंत्यानुप्रास संबंधित

मात के यौगिक शब्द

बे-मात मध-मात मात-पिता शह-मात शाह-मात

खोजे गए शब्द से संबंधित