खोजे गए परिणाम

सहेजे गए शब्द

"चित" शब्द से संबंधित परिणाम

ग़फ़लत

असावधानी, असतर्कता, बेख़बरी, संज्ञाहीनता, निश्चेष्टता, प्रमाद के कारण होने वाली असावधानी या बेपरवाही त्रुटि, भूल-चूक, आलस्य, काहिली

ग़फ़लत-कार

लापरवाह, ग़ाफ़िल, बेख़बर, ग़फ़लत करने वाला

ग़फ़लत देना

ग़ाफ़िल करना, तो्वजा हटाना, चकमा देना

ग़फ़लत-ज़दगी

असावधानी, संज्ञाहीनता, बेहोशी, ध्यानहीनता, आलस्य, सुस्ती।।

ग़फ़लत-शि'आर

लापरवाही से काम लेने वाला, बेख़बर, लापरवाह, अनजान, असावधान, हर काम में आलस करने वाला, निकम्मा और सुस्त

ग़फ़लत-आश्ना

अ. फा. वि. जो बहुत सुस्ती बरतता हो ।

ग़फ़लत-शि'आरी

आलस, ढीला ढालापन, लापरवाई, सुस्ती, ऐसी मानसिक या शारीरिक शिथिलता जिसके कारण कोई काम करने में मन नहीं लगता

ग़फ़लत करना

उपेक्षा करना, अवहेलना करना, लापरवाही बरतना, कमी, त्रुटि करना

ग़फ़लत-ज़दा

असावधान, बेख़बर, संज्ञाहीन, बेहोश, आलसी, सुस्त

ग़फ़लत छाना

ग़ाफ़िल होजाना, बे-ख़बर होजाना, ऊंघना

ग़फ़लत की नींद

sheer apathy or indifference

ग़फ़लत-कदा

ग़फ़लत और असावधानी का स्थान, अर्थात् संसार।।

ग़फ़लत-मंद

غافل ، بے پروا ، بے خبر

ग़फ़लत का पर्दा पड़ना

असावधान हो जाना, बेसुध हो जाना

ग़फ़लत से

बेपरवाई से, असावधानी से

ग़फ़लत का पर्दा

بے خبری چھا جانے کی حالت ، مدہوشی کی کیفیت ، بے بروائی لا عالم ، لاعلمی ، بے خبری .

ग़फ़लत बरतना

लापरवाही करना, लापरवाह होना, लापरवाही से काम लेना

ग़फ़लत-पेशा

जिसका स्वभाव ही ग़फ़लत करने का हो, बहुत ही आलसी, असावधान

ग़फ़लत की नींद सोना

ग़ाफ़िल हो कर सोना, गहिरी नींद सोना

ग़फ़लत तारी होना

ग़ाफ़िल हो जाना, ऊँघना

ग़फ़लत का नतीजा

लापरवाई की वजह से होना

ग़फ़लती

غفلت کرنے والا ، بے خبر ، غافل ، بے پروا ، گمراہ.

मुजरिमाना-ग़फ़लत

आपराधिक लापरवाही

बाज़ार-ए-ग़फ़लत

bazaar of indolence

ख़्वाब-ए-ग़फ़लत

असंवेदनशीलता, अनभिज्ञता, बेख़बरी

बा'इस-ए-ग़फ़लत

cause of negligence, ignorance

मूजिब-ए-ग़फ़लत

(सूफ़ीवाद) लापरवाही का वजह या उपेक्षा का कारण

तग़ाफ़ुल-ग़फ़लत का फ़र्क़

۔’تغافل‘ میں قصد ضروری ہے اور ’غفلت‘ بغیر قصد بھی ہوتی ہے۔

चादर-ए-ग़फ़लत पड़ी होना

बिलकुल लापरवाह होना, एकदम असूचित होना, कुछ मालूम न होना

आँखों पर गफ़लत का पर्दा पड़ना

अच्छा बुरा ना दिखाई देना, बेख़बर और लापरवाह होना

पंबा-ए-गफ़लत कान से निकालना

होशयार होना, बा ख़बर होना, मुतवज्जा होना

वा-ए-ग़फ़लत-ए-निगह-ए-शौक़

हाय प्रेम में पड़ी आँखों की बे-ध्यानी

हिन्दी, इंग्लिश और उर्दू में चित के अर्थदेखिए

चित

chitچِت

स्रोत: संस्कृत

वज़्न : 2

टैग्ज़: पहलवानी

चित के हिंदी अर्थ

संज्ञा, पुल्लिंग

  • अंतःकरण की चार वृत्तियों में से एक जो अंतरिद्रिय के रूप में मानी गई है और जिसके द्वारा धारण, भाबना आदि की क्रियाएँ सम्पन्न होती है। जी। दिल। मुहा०-चित्त उचटना = किसी काम, बात या स्थान से जी विरक्त होना या हटना। दिल को भला न लगना। चित्त करना = जी चाहना। इच्छा होना। जैसे-उनसे मिलने को मेरा चित्त नहीं करता। चित्त चढ़ना = दे० “ चित्त पर चढ़ना '। चित्त चिहुँटना-प्रेमासक्त होने के कारण मन में कष्टदायक स्मृति होना। उदा०-नहिं अन्हाय नहि जाय घर चित चिहुँठयो तकि तीर। बिहारी। चित्त चुराना = मन को मोहित करना। चित्त देना ध्यान देना। मन लगाना। उदा० चित्त दै सुनो हमारी बात।-सूर। चित्त घरना = (क) किसी बात पर ध्यान देना। मन लगाना। (ख) कोई बात या विचार मन में लाना। उदा०-हमारे प्रभु औगुन चित न धरौ-सूर। चित्त पर चढ़ना = (क) मन में बसने के कारण बार-बार ध्यान में आना। (ख) स्मृत्ति जाग्रत होना। याद आन, या पड़ना। चित्त बॅटना = एक बात या विषय ओर ध्यान रहने की दशा में कुछ समय के लिए दूसरी ओर ध्यान जाना जो बाधा के रूप में हो जाता है। चित्त में जमना, धंसना या बैठना = अच्छी तरह हृदयंगम होना। दृढ़ निश्चय के रूप में मन में बैठना। चित्त में होना या चित्त होना = इच्छा होना। जी चाहना। चित्त लगना = किसी काम या बात में मन की वृत्ति लगना। ध्यान लगना। जैसे-चित्त लगाकर काम किया करो। चित्त से उतरना = (क) व्यान में न रहना। भूल जाना। जैसे-वह बात हमारे चित्त मे उतर गई थी। (ख) पहले की तरह आदरणीय या प्रिय न रह जाना। जैसे-अब तो वह हमारे चित्त से उतर गया है। चित्त से न टलना ध्यान में बराबर बना रहना। न भूलना।
  • नृत्य में, शृंगारिक प्रसंगों में अनुराग, प्रसन्नता आदि प्रकट करने वाली चितवन या दृष्टि। + वि० चित।
  • दिल
  • -प्रसादन-पुं० [प० त०] योग में चित्त का एक संस्कार जो करुणा, मैत्री, हर्ष आदि के उपयुक्त्त व्यवहार द्वारा होता है

संज्ञा, स्त्रीलिंग

  • चेतना। जान।
  • चिंतन।
  • चिंता।
  • सोची, विचारी या अनुभूत की हुई कोई बात। विचार। अनुभूति।

विशेषण

  • (व्यक्ति) जिसे कोई चिंता न हो। फलतः निश्चित या बेफिक्र
  • चुनकर इकट्ठा किया हआ। ढेर के रूप में लगाया हुआ।
  • जिसका चितन न हो सके।
  • ढका हुआ। आच्छादित। वि० [सं० चित्र] इस प्रकार जमीन पर लंबा पड़ा हुआ कि पीठ या CA पीछे की ओर के सब अंग जमीन से लगे हों और छाती, पेट, मुंह आदि ऊपर हों। पीठ के बल सीधा पड़ा हआ। ' औंधा ' या ' पट ' का विपर्याय। विशेष-प्राचीन काल में चित्र प्रायः कपड़ों पर बनाये जाते थे। इसी लिए उन्हें चित्र-पट कहते थे। जिस ओर चित्र बना रहता था उस ओर का भाग चित्र कहलाता था, और उसके विपरीत नीचेवाला भाग पट (कपड़ा) कहलाता था। इसी चित्र-पट में के चित्र और पट शब्द से विशेषण रूप में ' चित ' और ' पट ' शब्द बने हैं। मुहा०-(किसी को) चित करना = कुश्ती में पछाड़कर जमीन पर सीधा पटकना जो हराने का सूचक होता है। चित होना = बेसुध होकर या और किसी प्रकार सीधे पड़ जाना। जैसे-इतनी भाँग में तो तुम चित हो जाओगे। पद-चारों खाने (या शाने) चित = (क) हाथ-पैर फैलाये बिलकुल पीठ के बल पड़ा हुआ। (ख) लाक्षणिक रूप में, पूरी तरह से परास्त या हारा हुआ। क्रि० वि०पीठ के बल। जैसे-चित गिरना या लेटना। पुं० [हिं० चितवन] चितवन। दृष्टि। नजर। पुं० = चित्र।
  • पीठ के बल सीधा पड़ा हुआ; जिसका मुँह-पेट ऊपर की ओर हो।

शे'र

English meaning of chit

Noun, Feminine

Adjective

چِت کے اردو معانی

Roman

اسم، مذکر

  • داغ ، دھبا ؛ عیب ، رک : چِت پِت
  • پشت کے بل پڑا ہوا ، اس طرح لیٹا ہوا کہ رخ اوپر ہو ؛ پٹ کا اُلٹ .
  • دل ، من ، نیت ، خیال ، دھیان ، ضمیر
  • سمجھ ، عقل ، دماغ ، دانائی ، شعور : ادراک
  • افقی طور پر پڑا ہوا
  • (کُشتی) پچھڑا ہوا ، شکست خوردہ
  • ذہن ، حافظہ ، یادداشت

اسم، مؤنث

  • نظر ، نگاہ ، جتون

Urdu meaning of chit

Roman

  • daaG, dhabbaa ; a.ib, ruk ha chitt pat
  • pusht ke bil pa.Daa hu.a, is tarah leTaa hu.a ki ruKh u.upar ho ; piT ka ulaT
  • dil, man, niiyat, Khyaal, dhyaan, zamiir
  • samajh, aqal, dimaaG, daanaa.ii, sha.uur ha idraak
  • uphuqii taur par pa.Daa hu.a
  • (kshati) pichh.Daa hu.a, shikast Khuurdaa
  • zahan, haafiza, yaadadaasht
  • nazar, nigaah, jatuun

चित के पर्यायवाची शब्द

खोजे गए शब्द से संबंधित

ग़फ़लत

असावधानी, असतर्कता, बेख़बरी, संज्ञाहीनता, निश्चेष्टता, प्रमाद के कारण होने वाली असावधानी या बेपरवाही त्रुटि, भूल-चूक, आलस्य, काहिली

ग़फ़लत-कार

लापरवाह, ग़ाफ़िल, बेख़बर, ग़फ़लत करने वाला

ग़फ़लत देना

ग़ाफ़िल करना, तो्वजा हटाना, चकमा देना

ग़फ़लत-ज़दगी

असावधानी, संज्ञाहीनता, बेहोशी, ध्यानहीनता, आलस्य, सुस्ती।।

ग़फ़लत-शि'आर

लापरवाही से काम लेने वाला, बेख़बर, लापरवाह, अनजान, असावधान, हर काम में आलस करने वाला, निकम्मा और सुस्त

ग़फ़लत-आश्ना

अ. फा. वि. जो बहुत सुस्ती बरतता हो ।

ग़फ़लत-शि'आरी

आलस, ढीला ढालापन, लापरवाई, सुस्ती, ऐसी मानसिक या शारीरिक शिथिलता जिसके कारण कोई काम करने में मन नहीं लगता

ग़फ़लत करना

उपेक्षा करना, अवहेलना करना, लापरवाही बरतना, कमी, त्रुटि करना

ग़फ़लत-ज़दा

असावधान, बेख़बर, संज्ञाहीन, बेहोश, आलसी, सुस्त

ग़फ़लत छाना

ग़ाफ़िल होजाना, बे-ख़बर होजाना, ऊंघना

ग़फ़लत की नींद

sheer apathy or indifference

ग़फ़लत-कदा

ग़फ़लत और असावधानी का स्थान, अर्थात् संसार।।

ग़फ़लत-मंद

غافل ، بے پروا ، بے خبر

ग़फ़लत का पर्दा पड़ना

असावधान हो जाना, बेसुध हो जाना

ग़फ़लत से

बेपरवाई से, असावधानी से

ग़फ़लत का पर्दा

بے خبری چھا جانے کی حالت ، مدہوشی کی کیفیت ، بے بروائی لا عالم ، لاعلمی ، بے خبری .

ग़फ़लत बरतना

लापरवाही करना, लापरवाह होना, लापरवाही से काम लेना

ग़फ़लत-पेशा

जिसका स्वभाव ही ग़फ़लत करने का हो, बहुत ही आलसी, असावधान

ग़फ़लत की नींद सोना

ग़ाफ़िल हो कर सोना, गहिरी नींद सोना

ग़फ़लत तारी होना

ग़ाफ़िल हो जाना, ऊँघना

ग़फ़लत का नतीजा

लापरवाई की वजह से होना

ग़फ़लती

غفلت کرنے والا ، بے خبر ، غافل ، بے پروا ، گمراہ.

मुजरिमाना-ग़फ़लत

आपराधिक लापरवाही

बाज़ार-ए-ग़फ़लत

bazaar of indolence

ख़्वाब-ए-ग़फ़लत

असंवेदनशीलता, अनभिज्ञता, बेख़बरी

बा'इस-ए-ग़फ़लत

cause of negligence, ignorance

मूजिब-ए-ग़फ़लत

(सूफ़ीवाद) लापरवाही का वजह या उपेक्षा का कारण

तग़ाफ़ुल-ग़फ़लत का फ़र्क़

۔’تغافل‘ میں قصد ضروری ہے اور ’غفلت‘ بغیر قصد بھی ہوتی ہے۔

चादर-ए-ग़फ़लत पड़ी होना

बिलकुल लापरवाह होना, एकदम असूचित होना, कुछ मालूम न होना

आँखों पर गफ़लत का पर्दा पड़ना

अच्छा बुरा ना दिखाई देना, बेख़बर और लापरवाह होना

पंबा-ए-गफ़लत कान से निकालना

होशयार होना, बा ख़बर होना, मुतवज्जा होना

वा-ए-ग़फ़लत-ए-निगह-ए-शौक़

हाय प्रेम में पड़ी आँखों की बे-ध्यानी

संदर्भग्रंथ सूची: रेख़्ता डिक्शनरी में उपयोग किये गये स्रोतों की सूची देखें .

सुझाव दीजिए (चित)

नाम

ई-मेल

प्रतिक्रिया

चित

चित्र अपलोड कीजिएअधिक जानिए

नाम

ई-मेल

प्रदर्शित नाम

चित्र संलग्न कीजिए

चित्र चुनिए
(format .png, .jpg, .jpeg & max size 4MB and upto 4 images)

सूचनाएँ और जानकारी प्राप्त करने के लिए सदस्यता लें

सदस्य बनिए
बोलिए

Delete 44 saved words?

क्या आप वास्तव में इन प्रविष्टियों को हटा रहे हैं? इन्हें पुन: पूर्ववत् करना संभव नहीं होगा

Want to show word meaning

Do you really want to Show these meaning? This process cannot be undone